Medisch
Het leed dat HCM, PKD en/of CIN heet.
Je weet dat je iets kan overkomen wat je liever niet mee zou willen maken…
Maar gelukkig ben je goed in staat om er van uit te gaan dat jou niets naars overkomt, anders zou je continu in angst leven.
Cijfers zijn nauwelijks weer te geven, maar de verhalen zijn er genoeg. De één nog schrijnender dan de ander.
PKD is de afkorting voor Polycystic Kidney Disease.
Wat is PKD?
PKD is een erfelijke aandoening waarbij in beide nieren cystes (dit zijn met vocht gevulde blaasjes) gevonden worden. Zowel het aantal cystes als de omvang van de cystes zal toenemen met het ouder worden van de kat. Naarmate de cystes groter worden, worden steeds meer normale niercellen in hun functie belemmerd. Dit leidt uiteindelijk tot chronisch nierfalen.
Klachten ontstaan dan ook meestal pas op latere leeftijd. Gemiddeld pas rond de 6-7 jaar komen de eerste klachten van nierproblemen naar voren.
Waarom moet er getest worden op PKD?
PKD is een gevaarlijke ziekte. Doordat de ziekte pas na jaren aan het licht komt is het van belang om de ziekte al in een vroeg stadium aan te tonen, zodat er met deze pkd positieve dieren niet wordt gefokt! Als er niet op getest wordt kan een PKD lijder al meerdere generaties verwekt hebben voordat de ziekte zich openbaart. Het is dus van groot belang dat de ziekte door alle katteneigenaren die willen fokken onderkend en onderzocht wordt om de ziekte een halt toe te roepen.
Denk dus alstublieft niet; “mij overkomt dat niet, ik koop geen kitten met erfelijke aandoeningen”. Want het kan iedereen overkomen. Er zijn dan ook zat mensen die hun geliefde kat door erfelijke aandoeningen hebben verloren.
Dus speur op internet naar de erfelijke aandoeningen die bekend zijn en de meest recente onderzoeksmogelijkheden voor die aandoeningen. Een goede fokker zal zijn best doen om daar ook van op de hoogte te blijven en daar dan ook naar te handelen. Kijk dan of de fokker, waar je keus op gevallen is, daar aan voldoet en vraag ook deze gegevens in te zien. Een goede fokker zal trots zijn om je te kunnen laten zien wat deze allemaal doet om de gezondheid van het ras goed te houden.
HCM is de afkorting voor Hypertrofische Cardiomyopathie.
Wat is HCM?
HCM kan erfelijk zijn, maar is dit zeker niet altijd! Bij de Maine Coon is hier veel onderzoek naar gedaan. In dit ras erft HCM dominant over en leidt op jonge leeftijd vaak tot ernstige problemen. HCM komt bij meerdere kattenrassen voor. Het is een aandoening waarbij de spierwand van de linker kamer dikker en stijver wordt. Uiteindelijk kan het hart de pompfunctie niet goed meer vervullen.
Sommige patiënten met HCM hebben enkel een hartruis en zullen klinisch nooit ergens last van krijgen, anderen ontwikkelen hartfalen met ernstige klinische symptomen met zelfs de dood tot gevolg.
Het blijft een kwestie van vraag en aanbod.
D oor alleen een kitten te kopen waarvan de ouders zowel via echo als via DNA getest zijn kun je als koper helpen om erfelijke aandoeningen in ieder geval tot een minimum te beperken. Zolang er mensen zijn die katten blijven kopen bij mensen die hier niet op testen, blijft het aanbod hierin bestaan en zullen velen de kans blijven lopen een katje te kopen wat een vreselijke dood tegemoet kan gaan. Vaak zijn katten die niet getest worden ook iets of soms zelfs veel goedkoper, maar dat is echt niet altijd het geval. Tegenwoordig zijn ‘broodfokkers’ zeer gehaaid en liften gewoon mee op de prijzen van fokkers die wel al die kosten maken, en ze lijken er ook met gemak mee weg te komen.
Goedkoop is duurkoop!
Een raskat is niet duurder vanwege het papiertje dat stamboom heet. Het aanvragen van een stamboom kost namelijk maar tussen de € 10,- à € 15,- per kitten. Het achterwege laten van een stamboom bij een raskat maakt financieel voor de fokker dus nauwelijks een verschil. Het zijn zaken als de jaarlijks terugkerende onderzoeken die een geteste raskat zo duur maken. Iedere raskat die voor de fok gebruikt wordt zou jaarlijks moeten worden getest op erfelijk overdraagbare aandoeningen die bij dat ras voorkomen.
CNZ is de afkorting voor Chronische Nier Ziekte.
CIN is de afkorting voor Chronische Interstitiële Nefritis.
Wat is CNZ/CIN?
Als de nieren van de kat niet goed functioneren, vergiftigt het lichaam zichzelf. Dit wordt ook wel chronische nierziekte (CNZ) genoemd. De nieren raken langzaam steeds meer beschadigd en de nierproblemen nemen toe. De ziekteverschijnselen worden zichtbaar als ongeveer 75% van de nieren van de kat beschadigd is. Deze schade is onherstelbaar. Chronische nierziekte is een progressieve en onomkeerbare ziekte. Hoe vroeger je de ziekteverschijnselen herkent, hoe meer je voor je kat kunt doen.
DNA onderzoek.
V oor PKD is DNA onderzoek beschikbaar om bij katten de erfelijke aanleg voor PKD vast te stellen.
Bij de Maine Coon en bij de Ragdoll is een gen bekend dat kan leiden tot HCM. Bij beide rassen gaat het om hetzelfde gen, maar om een andere mutatie. Maar er zijn hoogst waarschijnlijk nog vele honderden andere mutaties waarop nog niet kan worden getest. Daarnaast leidt de aanwezigheid van een mutatie ook niet in alle gevallen tot HCM. Bij de mens zijn inmiddels al honderden verschillende HCM-mutaties ontdekt. In de toekomst zullen ook bij de kat nog wel meerdere mutaties gevonden worden. Daarom blijft jaarlijks testen via de echo een must.
Echografisch onderzoek.
H et echografisch testen op HCM, PKD en CIN/CNZ wordt geadviseerd bij poezen en katers vanaf 1 jaar oud. Het onderzoek geeft bij HCM en CIN helaas alleen een momentopname, maar biedt in ieder geval wel de mogelijkheid om de positieve katten voor de fok uit te sluiten. Wordt de afwijking echografisch niet vastgesteld dan wil dit nog niet zeggen dat de kat geen drager is. Hoe ouder het dier bij het onderzoek is, des te groter de kans dat het ook werkelijk HCM-vrij of CIN-vrij is. Het is bij een “gunstige” uitslag dan ook verstandig om de echo bij fokdieren jaarlijks te herhalen. Voor dieren die niet meer voor de fokkerij worden ingezet, wordt geadviseerd om iedere 2 jaar te testen tot een leeftijd van ongeveer 6-8 jaar. Hierdoor kan met terugwerkende kracht laatoptredende HCM toch ondervangen worden.
Let op!
Wat bij test uitslagen heel belangrijk is, is dat de kat gechipt is en dat het chip nummer van de kat overeenkomt met het chip nummer op de test uitslagen. Anders zou het een uitslag van iedere willekeurige kat kunnen zijn. Vraag ook om de test uitslagen in te zien, doet een fokker hier moeilijk over, dan kunt u zich afvragen waarom ze daar moeilijk over doen. Een beetje serieuze fokker heeft dat soort papieren op orde en zal ze met trots willen laten zien.
Nu begrijpen we best dat er liefhebbers zijn die weinig waarde hechten aan een stamboom bij het kitten. Als leek heb je natuurlijk ook niet de achtergrond informatie, die achter de namen schuilgaat, van de katten die op een stamboom staan. Het is logisch dat een stamboom voor een leek geen toegevoegde waarde lijkt te hebben. Toch geeft dit een stukje meer zekerheid over de genetische achtergrond van het kitten, dan wanneer er helemaal geen stamboom van het dier aanwezig zou zijn. Een stamboom in combinatie met de uitslagen van de test gegevens op erfelijke aandoeningen geeft de meeste kans op een kitten zonder deze erfelijke aandoeningen.
Dit artikel is geüpdatet op 11-2-2020